przez Tisaja » czwartek, 3 lis 2005, 20:48
Ukraińska Powstańcza Armia, Ukrajinśka powstanska armia, UPA, ukraińska niepodległościowa formacja zbrojna powstała 14 października 1942 w wyniku połączenia oddziałów partyzanckich działających na Polesiu i Wołyniu, oddziałów Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN-Banderowcy) i innych. Dowództwo jednostki sprawował R. Szuchewycz.
UPA stanowiła zbrojne ramię radykalnego skrzydła OUN, od lipca 1944 podporządkowana Ukraińskiej Głównej Radzie Wyzwoleńczej. Wysuwała program walki o samodzielną, niepodległą Ukrainę. 1943-1944 liczyła 40 tys. ludzi. Prowadziła walkę z Niemcami, ZSRR i Polakami z terenów polsko-ukraińskiego pogranicza etnicznego. Jej ofiarą padło około 100 tys. Polaków, a dalsze 300 tys. musiało uciekać przed prześladowaniami.
UPA została rozbita na ziemiach polskich w wyniku operacji "Wisła" (1947), 140 tys. Ukraińców z terenów Bieszczadów przesiedlono, a pozostałe na tych terenach sotnie ukraińskie zostały rozbite przez żołnierzy WP, funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. 5 marca 1950 został zastrzelony pod Lwowem przez NKWD Szuchewycz, nastąpił kres działalności UPA. Pojedyncze oddziały utrzymywały się jeszcze do 1953, a nawet do 1956